Omdat De Jong zelf regelmatig met de duistere kant van het leven te maken heeft gehad, in zijn depressies en psychoses, wil hij graag vrolijke voorstellingen schilderen. Om mensen op te vrolijken. Een ander kernthema is voor hem vrijheid. De vrijheid om het leven te leiden waar hij plezier in heeft. “Ja, want ik voel nu meer vrijheid. Schilderen, ik werk in mijn atelier, heb geen baan van negen tot twaalf. Ik moet voor mezelf vrij zijn. Ik wil niet in een strakke baan zitten, of een opdracht te krijgen van je moet dit of dat. Ik wil zelf de regie in eigen hand hebben van mijn eigen leven.”

Zijn thematiek is “heel basaal, het komt echt uit mijn innerlijk. Dat is de fantasiewereld waar ik mee zit. Ik heb ook wel hele woeste schilderen gemaakt wanneer ik echt psychotisch was. Maar het komt uit mijn diepste gevoel. Ik maak mijn beste werken als ik gewoon in mijn eentje zit. Het borrelt in mijn hoofd dan.”

Hij bekijkt wel andere kunstenaars, gaat vaak naar musea, maar zijn inspiratie komt vooral uit zichzelf. “Ik laat me wel inspireren door sommige kunstenaars of boeken die ik zie. Picasso is wel iemand waar ik heel erg naar kijk. Maar uiteindelijk maak ik mijn eigen stijl daarin. Natekenen of zo kan ik ook niet. Op gegeven ogenblik moet ik het toch zelf doen. Dan ontstaat er iets. Ik maak iets zonder een plan te hebben van te voren.”

“Wat ik tegenwoordig doe, eerst kijk ik naar andere kunstenaars, ga ik in boeken kijken, maak ik schetsen, en uiteindelijk ga ik een schets uitwerken op een doek. Vaak neem ik dan afstand en ga ik het zelf invullen. Ik ga niet van tevoren uitdenken van zo en zo moet het. Ik heb wel mijn ideeën maar meestal gaat het wel spontaan.”

De Jong is begonnen met schilderen toen hij in 1992 werd opgenomen in de psychiatrische afdeling van het AMC. “Toen hadden ze gezegd, ga creatieve therapie doen om een beetje tot jezelf te komen. Ik ben gaan schilderen, en ze zeiden, wat goed, wat een mooie dingen maak je. Ik deed het veel als ik me verveelde. Maar ze vonden dat ik ermee door moest gaan. Al het werk dat ik daar gemaakt had, heb ik aan een buurmeisje gegeven. Ik dacht van ach, het stelt toch niks voor.”

Hij kreeg al snel succes. “Maar goed, ik ging dus exposeren, op gegeven ogenblik had ik werk opgestuurd aan de kunstuitleen in Amsterdam. En die kozen zo twintig werken uit. Toen dacht ik, misschien heb ik toch talent.”

Schilderen is belangrijk voor De Jong: “Ik kan mezelf beter uiten. Mijn creativiteit kan ik zo kwijt. Ik ga niet van tevoren met een plan, ik doe het zo of zo, maar ik word een stuk rustiger als ik schilder.”

De Jong karakteriseert zijn werk als “naïef” en “outsider, want ik heb geen opleiding”. Ook vind hij het “expressionistisch”, hij kan er zijn gevoel in kwijt. Sommige werk “ontstaat uit bepaalde onrustgevoelens. Dingen die in je hoofd zitten die heel moeilijk uit te leggen zijn. Die je dan wel op doek kunt maken. De beelden die komen vanzelf in me op.”

Hij heeft wel twee jaar op de modevakschool gezeten. “Daar zeiden ze, je moet met je creativiteit doorgaan. Modeltekenen heb ik wel geprobeerd, maar dat ging helemaal niet. Mijn werk past niet in een straatje, het is niet wat je iedere dag ziet. Het is vreemd, apart werk.”

Zijn beeldspraak is “heel verschillend. Het zijn wel vaak mensen of dieren die met elkaar communiceren. Ik heb ook iets met vrijheid. Vogels staan voor mij voor vrijheid. Ik heb een hele tijd fietsers gemaakt. Heeft ook met vrijheid te maken. Het kwam vanuit de opname bij het AMC, toen herkende ik mijn beeldtaal.” Het kwam hem voor dat hij “origineel” werk maakte. En het bleek mensen aan te spreken. “Dat wist ik niet”.

Officieel heeft De Jong “een bipolaire stoornis met psychose”. Hij is een keer of vier opgenomen geweest. De laatste keer werd veroorzaakt doordat hij problemen had met de woningbouw omdat hij een kamer onderverhuurde aan toeristen.

“Toen werd ik heel nerveus, ging met foute mensen om, drugs gebruiken erbij, wiet maar ook xtc, hoe heet het nou, GHB, heel fout. Uit een soort wanhoop. Ik had een antipsychoticum, Zyprexa, op gegeven moment wist ik niet meer welk medicijn ik moest innemen. Omdat ik die drugs gebruikte. Begin 2013 kwam er een brief, dat ik de woning uit moest.” Uiteindelijk is het met de woning goed gekomen, maar hij werd ondertussen wel opgenomen in de kliniek van Mentrum. “Toen hebben ze me uiteindelijk naar Parnassia gebracht, waar ze een ECT (elektroshock therapie) behandeling hebben gedaan. Dat heeft mijn geheugen heel slecht gemaakt. Ik heb nog steeds last ervan.

Hij werd paranoïde in zijn psychoses. “Ik dacht dat ze over me zaten te praten. Dingen die niet klopten. Soms denk ik, is het nou echt geweest, of is het een fantasie? Waarschijnlijk is het een fantasie geweest. Denk ik achteraf.”

“Toen ik bij Cordaan werkte dacht ik dat allerlei mensen mijn kunst wilde kopen. Als ik teveel doe merk ik dat ik onrustig word, dat ik heel bang word, dat ik beroofd word. Als ik teveel dingen op een dag doe, word ik angstig.”

“Soms zie ik het helemaal niet zitten, ik heb depressies, maar het schilderen geeft mij wel steeds dingen waardoor ik verder wil. Ik moet schilderen. Ik wil mezelf ontwikkelen, ik wil ook echt meer successen proberen te boeken op het schildersvlak. Ik wil beter in evenwicht zijn. Mezelf sterker maken door te schilderen. Eigenlijk ben ik heel somber, kan ik depressief zijn, maar in mijn werk wordt het altijd vrolijk. Ik heb eenmaal een schilderij gemaakt voor iemand, heel somber, die vond ik wel mooi maar over het algemeen maak ik altijd vrolijke schilderijen, ook al ben ik somber. Ik probeer een soort signaal te geven van dat het vrolijk wordt.”

“Het schilderen maakt mij ook een stukje gelukkiger. Is dat het juiste woord? Het geeft ook trots aan mezelf, dat kan ik, daar ben ik goed in. Meer zelfvertrouwen.”